Tranh chủ đề Công giáo của các họa sỹ nổi tiếng Việt Nam

Tác phẩm sơn mài “Giáng Sinh”.

1- Tác phẩm sơn mài “Giáng Sinh” này được vẽ bởi hai họa sĩ Hoàng Tích Chù (1912-2003) và Nguyễn Tiến Chung (1914-1976) vào năm 1942-1943.

Bức họa ra đời trong bối cảnh khai sinh tranh sơn mài về chủ đề tôn giáo, theo xu hướng Á Đông hóa hay dân tộc hóa.
Toàn bức tranh có chiều rộng 224 cm, chiều cao 146 cm, chiều dày 1,8 cm, gồm 3 tấm ghép lại: hai tấm nhỏ hai bên (67cm x 146cm) và tấm ở giữa (90cm x 146cm).
Chính cụ Nguyễn Đệ, chánh văn phòng của vua Bảo Đại, đã đặt vẽ và tặng cho Hội Xuân Bích Việt Nam tác phẩm nghệ thuật sơn mài này, trong thời gian Hội Xuân Bích đang còn làm việc tại Hà Nội (khoảng từ năm 1942 đến 1954). Kể từ đó, theo thời cuộc, bức tranh Giáng Sinh này đã theo chân các linh mục Xuân Bích đến những nơi các ngài hiện diện.
Hiện tại, nó nằm tại nhà nguyện của Đại Chủng Viện Huế.
Vào năm 1958, Bộ Quốc Gia Giáo Dục Việt Nam Cộng Hòa đã mượn bức tranh này đi triển lãm ở Paris và được bảo hiểm với giá một triệu đồng, tương đương với 1000 cây vàng vào thời điểm đó…

Tác phẩm "Đêm Thánh" của Nguyễn Gia Trí năm 1941

2- "Đêm Thánh", tranh sơn mài vẽ năm 1941 của Nguyễn Gia Trí.

Nguyễn Gia Trí không phải người Công Giáo nhưng ông đã để lại những tác phẩm về Công Giáo thật giá trị tại một vài nhà thờ ở Sài Gòn, như bức “Đêm Thánh” vẽ năm 1941 hiện được lưu giữ tại Dòng Mai Khôi đường Tú Xương, Sài Gòn là một bức rất quý.
Bức tranh này ban đầu đặt tại một nhà thờ của dòng Đa Minh ở Hà Nội. Năm 1954 nhà thờ chuyển vào Sài Gòn, mua lại một trại lính Pháp ở Cầu Kho, một năm sau chuyển về Tú Xương. Cùng thời kỳ đó, bức tranh của Nguyễn Gia Trí được mang qua Pháp, đến năm 1960 mới trở về với nhà thờ Mai Khôi. Lúc ở Sài Gòn, chính Nguyễn Gia Trí có qua sửa sang lại bức tranh này.
Dòng chữ trên tranh: “Hodie pax vera de coelo descendit” dịch ra tiếng Việt là: “ Hôm nay hòa bình chân thật đã từ trời ngự xuống”.
Theo nhiều người trong giới chuyên môn, "Đêm Thánh" là một trong những tác phẩm đặc sắc nhất của Nguyễn Gia Trí, và có thể xem là tuyệt tác hàng đầu của nghệ thuật Công giáo Việt Nam...

Tác phẩm "Mừng Chúa Giáng sinh", tranh lụa của họa sĩ Tú Duyên vẽ năm 1968

3- "Mừng Chúa Giáng sinh", tranh lụa của họa sĩ Tú Duyên (1915-2012), vẽ năm 1968.
Tranh thuộc bộ sưu tập của cố linh mục Đa Minh Trần Thái Hiệp.

HS Tú Duyên tên thật là Nguyễn Văn Duyến, sinh năm 1915 tại làng cổ Bát Tràng, Bắc Ninh. Ông từng theo học Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (năm 1935). Năm 1939 gia đình ông chuyển vào Sài Gòn sinh sống. HS Tú Duyên cộng tác minh họa cho nhiều báo Sài Gòn. Năm 1942 ông khai sinh kỹ thuật thủ ấn họa độc đáo có một không hai của Việt Nam (thủ ấn họa của HS Tú Duyên là dùng ngón tay, lòng bàn tay, cạnh tay… vẽ trực tiếp trên lụa).
Sáng tác của HS Tú Duyên chủ yếu dựa trên cảm hứng tranh Đông Hồ, Truyện Kiều, Chinh phụ ngâm, và kho tàng ca dao tục ngữ Việt Nam. Ông từng giảng dạy tại Trường Mỹ thuật Gia Định. Hiện Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đang giữ bộ sưu tập chín tranh thủ ấn họa trên lụa và 52 bản khắc gỗ của HS Tú Duyên.

Tác phẩm "Đêm Thánh", của họa sĩ Nguyễn Anh

4- "Đêm Thánh", của họa sĩ Nguyễn Anh vẽ năm 1961
Đây là một trong sáu tác phẩm "nổi tiếng một thời" của họa sĩ thuộc bộ sưu tập của cố linh mục Đa Minh Trần Thái Hiệp.

Ở Việt Nam, người vẽ rất nhiều tranh chủ đề Công giáo, thậm chí có thể nói, đã bỏ cả đời cho nghệ thuật Công giáo là họa sĩ Nguyễn Anh.
Họa sĩ Nguyễn Anh tốt nghiệp thủ khoa Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương năm 1935; tu nghiệp tại trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Paris (Atelier Jean Dupas) trong khoảng thời gian từ 1947 đến 1950; là giáo sư trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Sài Gòn từ 1962 đến 1967, và đảm nhiệm chức vụ giám đốc trường này năm 1967-1968; đã có nhiều triển lãm trong nước và quốc tế v.v…
Bây giờ, ít người biết về họa sĩ Nguyễn Anh, một phần, do tình trạng bưng bít thông tin về mỹ thuật miền Nam từ sau 1975, và một phần khác, có lẽ do sự khép kín của các sinh hoạt nghệ thuật Công giáo lâu nay.

Tác phẩm "Hiển linh" của Hs Nguyễn Phước

5-"Hiển linh" của họa sĩ Nguyễn Phước.

"Hiển linh", bức tranh sơn dầu vẽ năm 1988 này của họa sĩ Nguyễn Phước cũng là một tác phẩm đặc sắc của nghệ thuật Công giáo Việt Nam. Xin ghi chú, họa sĩ Nguyễn Phước cũng không phải là tín đồ Công giáo.
Bức tranh này thuộc bộ sưu tập của cố linh mục Đa Minh Trần Thái Hiệp, hiện đang được lưu giữ tại nhà lưu niệm Đại chủng viện thánh Giuse-6A, Tôn Đức Thắng, Q.1, TP HCM

-------------------------------------------------------
Nguồn : Theo Fb To Ngoc